Cel. Test fluencji słownej (TFS) jest jednym z bardziej rozpowszechnionych, a przy tym prostszych narzędzi diagnozy
neuropsychologicznej. Liczba doniesień dotyczących wyników
uzyskiwanych przez dzieci jest nadal niewielka w porównaniu
z badaniami dorosłych. W przeprowadzonych badaniach starano
się wykazać użyteczność TFS w diagnozie różnicowej
zaburzeń neurologicznych. Materiał i metody. Badaniami objęto
322 dzieci diagnozowanych z rozmaitych powodów (padaczki
P, n = 154 osoby; migreny M, n = 41 osób; tików
T, n = 36 osób; napięciowych bólów głowy NBG, n
= 91 osób) w Klinice Neurologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu
Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Grupę
kontrolną (K) stanowiło 127 dzieci bez schorzeń neurologicznych
i trudności szkolnych, uczęszczających do szkół podstawowych,
gimnazjów oraz liceów, dobranych do grupy klinicznej
pod względem wieku i płci. Poza ilościowymi wskaźnikami TFS
uwzględniono również parametry strategii łączenia i kojarzenia
(CL, clustering) słów w określone grupy oraz zdolności tzw.
przełączania się (SW, switching) między kategoriami. Wyniki.
Uzyskane wyniki wykazały, że dzieci z grupy kontrolnej podały
więcej słów w obu kategoriach w porównaniu do dzieci z grup
klinicznych, które zadanie to wykonały podobnie. Jednocześnie
grupy kliniczne uzyskały niższe parametry CL i SW. Wnioski.
Test fluencji słownej interpretowany z uwzględnieniem
parametrów jakościowych, takich jak CL i SW, stanowi bardzo
użyteczne narzędzie przesiewowe w diagnozie różnicowej
zaburzeń neurologicznych u dzieci.
Słowa kluczowe: fluencja słowna, zaburzenia neurologiczne, dzieci, diagnoza neuropsychologiczna
Objective. The verbal fluency test (VFT) is one of the most
common, yet simple diagnostic tools. Number of reports on
the performance of the children is still small in comparison
with the studies of adults. The main objective of this study is
to demonstrate the usefulness of VFT in the differential diagnosis
of neurological disorders. Materials and methods. The
study included 322 children diagnosed with various neurological
disorders in the Department of Developmental Neurology at
Poznan University of Medical Studies. The control group (CO)
consisted of 127 children without neurological disorders and
difficulties attending primary, middle or high school selected in
terms of age and gender. Letter (“K”) and semantic (“animal”)
fluency tests were administered to patients with an epilepsy
(EP; n = 154), tension headache (TH; n = 91), migraine (M; n
= 41), tics (T; n = 33), and the matched control group (CO; n
= 127). Tests measuring the working memory, naming/lexical
retrieval, and semantic knowledge were also obtained. Results.
In terms of total number of words produced the controls were
superior to the EP, M and T subjects who performed similarly.
A similar trend was found in relation to switching and clustering
scores. TH patients performed similar to the CO group on
semantic fluency, but were relatively impaired to controls on
all phonemic fluency variables (i.e., total words produced, clustering,
switching). Conclusions. Discriminant analysis revealed
that the combination of phonemic and semantic fluency may be
particularly useful in differentiating healthy children from those
with neurological disorders.
Key words: verbal fluency, neurological disorders, children, neuropsychological assessment
Copyright © 2007 by Polish Society of Child Neurologists, PTND - Polskie Towarzystwo Neurologów Dziecięcych